zaterdag 15 mei 2010

De aarde aan de kolenkachel

Veel is gezegd en bijna evenveel is geschreven over de fameuze opwarming van onze geliefde aarde. Maar wat moet je geloven, welke gevolgen heeft het concreet voor ons en zijn er oplossingen?

Iedereen kan duidelijk zien dat de aarde opwarmt, onze aarde geeft ons meer dan genoeg aanwijzingen. Sinds het begin van de 20ste eeuw is de gemiddelde temperatuur op aarde zeer fel beginnen stijgen. Laat het duidelijk zijn dat dit door het immens groeiende verbruik van fossiele brandstoffen komt. Dit brengt ons trouwens bij de discussie over kernenergie, maar dat houden we voor een andere keer.

Bij de opwarming van de aarde stijgt de gemiddelde temperatuur, dit betekent dus niet dat het ook in onze regionen warmer zal worden. Integendeel zelfs, de aarde warmt op aan de polen. Dit brengt, zoals iedereen ondertussen weet, met zich mee dat de ijskappen zullen smelten en het zeeniveau zal stijgen. Dit lijkt een jobje voor onze bovenste beste buurlanders, zou je denken.
 

Grote delen van Nederland liggen namelijk nu al onder het zeeniveau. Nederland heeft dit probleem opgelost door de befaamde deltawerken (zie foto), gigantische dammen die Zeeland, Zuid Holland en West Brabant afschermen en beschermen tegen de zee.
Die lijken het nog steeds prima te doen en kunnen bijna een wereldwonder genoemd worden.

Maar dit neemt het probleem niet weg, want de opwarming van de aarde bedreigt ons fragiele ecosysteem. Er zijn natuurlijk nog veel meer problemen dan enkel de stijging van de zeespiegel. Verwacht wordt dat er in onze regionen een toename van neerslag in de winter zal komen. De klimaatverandering zal zorgen voor een afname in landbouwactiviteit in het Midden-Oosten en India, verspreiding van ziektes zoals malaria, een globaal zoetwatertekort, verdere afname van de ozonlaag en ga zo maar verder.
 
Er is dus meer nodig dan een oplapmiddel. De enige oplossing om de opwarming van de aarde tegen te gaan is een geheel ander consumptiegedrag dan we nu gewend zijn. De alsmaar stijgende vraag naar fossiele energie sinds het begin van de twintigste eeuw is het grootste probleem. En met landen als China en India, die niet kunnen wachten om eveneens het westerse consumptiepatroon over te nemen, lijkt het ergste nog niet achter de rug. Al is er mogelijk één troostende factor: de eindigheid van de fossiele brandstoffen. De wereldvoorraden van fossiele brandstoffen zijn beperkt, zelfs beperkter dan je denkt als je rekening houdt met het principe van piekolie. In het kort betekent dit dat een oliebron maar voor goed de helft kan ontgonnen worden. Vanaf een bepaald punt in de ontginning van een oliebron, kost het meer energie om de olie boven te halen dan dat geproduceerd kan worden met die olie. Hetzelfde geld voor de wereldgasvoorraad en zelfs het uranium dat gebruikt wordt om kerncentrales draaiende te houden is ook niet oneindig.

Op een gegeven moment zal er dus geen fossiele energie meer mogelijk zijn en moet men wel overschakelen op alternatieve energie. Er zijn alternatieven zoals wind-, water- en zonne-energie en er zijn landen die al voor een groot deel onafhankelijk zijn van fossiele energie. Noorwegen is al grotendeels voorzien door zijn eigen waterenergiecentrales. Natuurlijk heeft niet elk land de luxe van zoveel natuurlijke water- en/of windkracht, dus zal er nog veel onderzoek moeten gebeuren voor de voorraden op een dag helemaal uitgeput zijn en we zonder alternatief zitten.

Verbeter de wereld en laat ons vooral bij onszelf beginnen, dus zet de verwarming om te beginnen al een paar graden lager, trek een trui aan en ga met de fiets naar de slager.

Of laat 'de rest' het maar doen...

7 opmerkingen:

Bert zei

Hier is zoveel fout aan:

Iedereen kan duidelijk zien dat de aarde opwarmt. Hoe? Ik zie het ni ze, heeft iedereen buiten mij infrarood zicht?

De aarde geeft ons meer dan genoeg aanwijzingen? Wederom hoe?

Sinds het begin van de 20ste eeuw is de gemiddelde T fel beginnen stijgen? Das waar, maar de gemiddelde temperatuur is al 20000 jaar aan het stijgen.
Als ge de grafiek van de temperatuur op aarde bekijkt over de laatste 400000 jaar (http://www.veech.com/index_files/Earth%20Temperature%20for%20last%20400,000%20Years.jpg) ziet ge dat de temperatuur al meedere keren zo hoog is geweest zonder de aanwezigheid van een overdreven consumptiegedrag. Alwel misschien het consumptiegedrag van de dino's die daardoor zoveel scheten lieten en zo de CO² concentraties lieten stijgen? Wat ook duidelijk is uit de grafiek, is dat er een verband bestaat uit het CO² gehalte en de temperatuur. Maar er zijn al voor de mensheid er was zo'n pieken geweest. De temperatuurverandering van de aarde bekijken op zo'n beperkte tijdspanne is gewoon ridicuul.

Het zeeniveau dat stijgt door het smelten van de ijskappen is ook overdreven. Vooral de dramatische beelden die men telkens laat zien van ijsschotsen van enkele 10-tallen km² groot is belachelijk. Iedereen die iets van fysica kent weet dat de massadichtheid van ijs kleiner is dan die van water en dat 90% van die ijsschots onder water is, waardoor het effect van het smelten van die ijsschots op het zeeniveau 0 is. Natuurlijk ijs dat smelt op land, zal wel bijdragen aan de zeespiegel. Maar dit gaat hoogstens over centimeters, dus ik denkt dat de Nederlanders zich nog geen zorgen moeten maken en anders pech het is hun eigen schuld.

Voorspellen welk effect de stijging van de zeespiegel heeft op het klimaat is onbegonnen werk. Er zijn zoveel factoren die een invloed hebben op ons klimaat, dat simulaties maken gewoon geen nut heeft. Weermannen zijn meestal mis over het weer dat morgen komt, laat staan dat ze kunnen voorspellen hoe het over een jaar of verder in de toekomst er uit gaat zien.

Dat de mens zoveel invloed heeft op het klimaat is grootheidswaanzin. Je mag er zeker van zijn dat de uitbarsting van de Eyjafjallajökull, het weer in de komende jaren meer gaat beïnvloeden dan dat het duivelse consumptiegedrag dat gaat doen.
Jij mag morgen met de fiets naar de slager, maar ik neem een duik in mijn, door fossiele brandstof, verwarmde zwembad ;).

Mon zei

Gert, dat de temperatuur al 20000 jaar aan het stijgen is kan waar zijn, maar niet met deze snelheid.
Geef mij één voorbeeld in de geschiedenis van de aarde waar op minder dan 100 jaar de temperatuur zo abrupt gestegen is en we praten nog eens. :p

Chance dat uw verwarmde zwembad tegen de tijd dat de fossiele brandstof op is al wa minder fancy en ouder zal zijn, maar ooit gaat ge toch een alternatief moeten vinden ze ^^

Karel zei

Beste Bert,

Het klimaat is inderdaad gevoelig voor schommelingen en die schommelingen zijn gelinkt aan de CO2-concentraties. En er zijn inderdaad natuurlijke schommelingen. Die langzame schommelingen bestaan al langer dan vandaag. Maar de toename van het CO2-gehalte in de atmosfeer gaat veel sneller dan de natuurlijke toename. Op vind je een grafiekje met gegevens van het Arctic Climate Impact Assessment. Daaruit blijkt dat het CO2-gehalte in de atmosfeer sinds het begin van de industriële revolutie erg snel stijgt, en dat die stijging correleert met de toename van het verbruik van fossiele brandstoffen. Veel sneller dan de natuurlijke toename van het CO2-gehalte (zoals je kan zien op ).

Op dit moment bedraagt de menselijke uitstoot alleen al 26 miljard ton per jaar, en ongeveer de helft daarvan blijft in de atmosfeer.

Je argument dat men het weer niet eens fatsoenlijk kan voorspellen, slaat nergens op. Ik hoop dat je dat dan ook niet serieus meent?

De vulkaan onder de Eyjafjallajökull is maar een vulkaan zoals er de laatste 10 000 jaar gemiddeld elke 25 jaar meer dan één uitbarstte. Inderdaad stoten vulkanen CO2 uit (gemiddeld 242 miljoen ton per jaar, nog geen honderdste van de menselijke uitstoot). Doordat vulkaanuitbarstingen ook gepaard gaan met aswolken en dus minder zonlicht, neutraliseert dat echter zelfs het opwarmende effect van de CO2. Als de Eyjafjallajökull al invloed zal hebben op het weer, zal dat eerder verkoelend zijn.

Wat het smelten van ijs betreft en het stijgen van de zeespiegel betreft, heb je wel een punt. De komende 100 jaar zou de zeespiegel inderdaad slechts ongeveer 75 à 200 cm stijgen, vooral door landijs.

En of louter een verandering in het consumptiegedrag het probleem zal verhelpen, zonder het onderliggende economische systeem grondig te herdenken, daar heb ik ook mijn twijfels bij…

Bert zei

@Mon: hmja er zijn nooit zo'n nauwkeurige metingen in de voorbije miljoen jaar geweest natuurlijk. Maar kdenk wel dat we kunnen veronderstellen dat er ooit in die tijd minstens één gelijkaardige stijging is geweest. Trouwens als ge het wilt bekijken op zo'n korte periode, sinds 1998 is de temperatuur gedaald. Dat er ooit iets anders moet gebruikt worden dan fossiele brandstof zal wel ma er is nog altijd kernenergie eh :).

Trouwens waar begint ge eigenlijk over, gij wordt als het ware kwaad als iemand het licht bij u op kot uit doet :p.

@karel: Klopt het ni dat er een gigantische uitwisseling van CO² is tussen de oceanen en de atmosfeer. Een soort van bufferfunctie eigenlijk die veel groter is dan 26 miljard ton. Bovendien als de oceanen toenemen is er een grotere buffer voor CO² :).

Dat van de weermannen zou ik geen argument noemen, maar ik meen het wel. Er zijn zoveel variabelen waar men rekening mee moet houden als het over het klimaat gaat. Waarschijnlijk zijn er een aantal die men niet eens kent en een groot aantal die men niet kan voorspellen. Daarom lijkt me eender welke hypothese volgen hetzelfde als geld inzetten op een roulette.

Ik heb niet gezegd dat een vulkaanuitbarsting zorgt voor een tempratuurstijging, ik zeg enkel dat we daar meer gaan van merken dan van onze co² uitstoot.

Veranderen van een economisch systeem moet dan over de hele wereld, wat vrij ondenkbaar is.

Mon zei

Als daar vraag naar is, wil ik binnenkort wel een artikeltje schrijven over het economische systeem. Al heb ik mijn twijfels over de publieke interesse hiervoor.

Karel zei

Kortetermijnverschijnselen op een bepaalde plaats zijn veel minder voorspelbaar dan wereldwijde evoluties op middellange termijn. De huidige modellen slagen er vrij goed in om de tendenzen weer te geven.

Los daarvan: stel dat we ervan uitgaat dat het beperken van de CO2-uitstoot geen negatieve gevolgen heeft voor het milieu, en het niet-beperken misschien gevaarlijk is. Moet je dan meteen Russische roulette spelen en de trekker overhalen? Of voor het veiligste alternatief kiezen? Maar er is geen sprake van een roulette: meer dan 97% van de klimatologen die rond klimaatverandering werken, is het erover eens dat de huidige, extreem snelle opwarming van de aarde, mede veroorzaakt wordt door de mens. De overige 2,6% is er niet helemaal zeker van, en een klein deel van hen trekt het in twijfel. (http://tigger.uic.edu/~pdoran/012009_Doran_final.pdf)

De oceaan neemt inderdaad jaarlijks veel meer CO2 op (338 gigaton) dan de mens uitstoot (29 gigaton). Maar de oceaan stoot zelf ook CO2 uit: zo'n 332 gigaton per jaar. In totaal wordt ongeveer 40% van de menselijke CO2-uitstoot weer geabsorbeerd, hoofdzakelijk door de vegetatie op het land en door de oceanen. Het is wel voor een groot deel vegetatie, zeewier en kril dat die CO2 absorbeert, maar die populatie is door o.a. vervuiling globaal aan het verminderen. Als de oceanen groter worden, gaan ze dus niet noodzakelijk meer CO2 opnemen.

En waarom zou een wereldwijde verandering van het economische systeem ondenkbaar zijn? Dat is toch nog al gebeurd? (De primitieve maatschappij zat anders in elkaar dan het huidige kapitalisme, hoor…)

En @Mon: mijn publieke interesse heb je alvast :)

Massaar zei

"Verbeter de wereld en laat ons vooral bij onszelf beginnen, dus zet de verwarming om te beginnen al een paar graden lager, trek een trui aan en ga met de fiets naar de slager."

Amai... :D das veel te grappig Mon, kzou zegge, begin bij jezelf inderdaad :p